Thủ tướng Hun Manet với hậu thuẫn của cha ông, người đã đề xướng ra công trình kênh Funan Techo như một Đại vận hà của dân tộc Khmer, đồng thời là di sản triều đại của cha con họ. Về địa chính trị, tuyến đường thủy vận này cho họ phương tiện chuyển hàng hóa từ Phnom Penh ra biển, không còn phải theo tuyến đi trên Sông Tiền hay Sông Hậu, sẽ giải thoát họ khỏi sự phụ thuộc vào Việt Nam. Cha con Hun đã được sự hậu thuẫn mạnh mẽ của dân chúng khi đặt cho dự án này dưới tên Funan, khơi động lên tinh thần dân tộc bài Việt, và soi sáng lại lịch sử Đế chế Funan của họ. Theo giới chuyên gia quốc tế, và phân tích trên Viet Ecology Foundation, lợi ích kinh tế của công trình này chắc chắn không khả thi, tác động nặng trên môi sinh cho Cam Bốt và xuyên biên giới xuống Việt Nam nhưng đã bị chính quyền Phnom Penh giảm thiểu hóa và gạt bỏ. Phnom Penh không giải trình toàn bộ chi phí và việc di dời đền bù cho người dân họ như thế nào. Họ cung cấp thông tin bất nhất và sai lệch về dự án và không tuân theo các thủ tục ràng buộc của Hiệp Định Mekong 1995, mà họ đã long trọng ký kết với lân bang. Trước chọn lựa bang giao căng thẳng thay vì hợp tác của nước láng giềng Cam Bốt, chính quyền Việt Nam không thể bất lực như từng bất lực trước các dự án Mekong suốt 30 năm qua, không thể chờ đợi hứng chịu hậu quả con kênh Funan Techo sẽ giáng xuống trên 20 triệu cư dân ĐBSCL, nhất là khi Cam Bốt không xây dựng và vận hành dự án này đúng như thông báo mà không có biện pháp can thiệp. Bài khảo luận sau của nhà văn Ngô Thế Vinh, nhà hoạt động môi sinh bền bỉ trình bày một chiến lược với ý thức trách nhiệm lịch sử cần phải thực hiện để bảo vệ quyền lợi dân tộc. Viet Ecology Foundation

Không phải đến ngày hôm qua dân chúng Mỹ mới được nhìn thấy một hình ảnh trang nghiêm, đáng kính trọng của một chính khách Hoa Kỳ hiếm hoi còn xót lại. Xin mời quí vị xem lại, đọc lại một bài diễn văn khác có ý nghĩa sâu xa hơn về đất nước này mà tổng thống Biden đã đọc và dịp Giáng Sinh 2013 trước một nước Mỹ phân hóa đến ngậm ngùi.

Euro 24Giải vô địch túc cầu châu Âu (Euro 2024) đã khởi diễn từ ngày thứ sáu 14-6 tại sân bóng Allianz của thành phố Munich cổ kính và tráng lệ của Đức quốc với một trận đấu giữa nước chủ nhà và Scotland. Không có chuyện bất ngờ xảy ra cho dù thủ quân Andrew Robertson (vốn là hậu vệ trái của đội bóng Liverpool) của Scotland đã hứa hẹn: “Chúng ta sẽ phải làm chuyện bất ngờ mới đi được hết đoạn đường”. Tuy nhiên, Đức quốc là một đội bóng mạnh hàng đầu toàn cầu với bốn lần vô địch thế giới cùng ba lần vô địch châu Âu, cho nên đã không để cho Scotland làm chuyện bất ngờ. Trái lại, chính đội bóng này đã làm chuyện bất ngờ khi đá bại Scotland không còn manh giáp với tỷ số 5-1 một cách dễ dàng.

Trong thời buổi chính trị đảo điên, dân chủ suy đồi như ngày nay, ngày càng nổi lên những khuôn mặt chính trị dị hợm, bất kể liêm sĩ, làm cho người đời ngày càng ngao ngán những người có tước, có quyền, nhưng không có nhân cách tối thiểu của những người vẫn được xem là “của dân, do dân, vì dân”.Những bậc thức giả từng lý luân rằng trong một chế độ tam quyền phân lập, ba ngành lập pháp, hành pháp và tư pháp sẽ kềm chế lẫn nhau để tránh sự lạm dụng của bất cứ ngành nào của chế độ. Xem chừng lý luận đó đang bị thách đố gay gắt trong thời buổi MAGA chưa từng có hiện nay.

Hình ảnh vị sư gầy gò, khiêm tốn, không nhận cúng dường tiền bạc và chỉ đi theo lối khất sĩ để tu tập đã làm cảm động dân chúng mộ đạo cả nước. Khởi đầu thì một ngày người chặn đường hỏi thăm, rồi đến gửi thức ăn cúng dường…  cho đến ngày 15 Tháng Năm, người ta chứng kiến cả trăm người đi bộ theo sư Thích Minh Tuệ để bày tỏ lòng kính trọng, nhiều người dân chạy trước để quét đường, không để tổn thương chân trần của vị sư.

Nước Mỹ có nền dân chủ lâu đời nhất thế giới, cho dù HCQ Hoa Kỳ chỉ mới ra đời với Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 và Hiến pháp năm 1789. Đó là một sự thật hiển nhiên không ai tranh cãi. Đáng tranh cãi hay chăng chính là có phải dân chủ nước Mỹ hiện nay (vẫn) là văn minh, tiến bộ, hiệu quả nhất thế giới hay chăng? Dường như đó là câu hỏi ngày càng nổi cộm, nhức nhối đối với không chỉ những thức giả người Mỹ mà còn những quan sát viên chính trị khăp thế giới trong thời mạt pháp ngày nay – nhất là từ khi ở nước Mỹ nổi lên một tổng thống có tên là Donald Trump.  Nói thế nào đi nữa, cho dù không phải là một học giả, ông Trump vẫn có công rất lớn đối với người dân nước Mỹ: ông đã không mỏi mệt chứng minh cho mọi người thấy, nhất là cho thế giới thấy, đặc biệt cho Liên bang Nga của đồng chí Vladimir Putin và Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc của đồng Tập Cân Bình, dân chủ nước Mỹ chỉ là một trò đùa hao cơm, tốn của (hay củi).Trường hợp điển hình chính là ông.

Ngày chủ nhật 5/5 vừa qua, tại Điện Cẩm Linh ở trung tâm thủ đô Mạc Tư Khoa của Liên bang Nga, Tổng thống Vladimir Putin đã một lần nữa chịu khó tổ chức thêm một lần nữa lễ đăng quang cho mình. Đây là lần thứ năm Putin lên ngôi báu. Ông chẳng khác gì một hoàng đế, chỉ khác người thời xưa ở chỗ Nga hoàng chỉ cần một lần lên ngôi báu rồi ngồi chễm chệ trên ngai vàng suốt đời. Putin tuy trong thực tế cũng là tổng thống suốt đời của Nga, nhưng vì chế độ chính trị của Nga nay là “dân chủ”, không còn quân chủ mà cũng chẳng là cộng sản nữa, cho nên cứ 5-6 năm lại có bầu cử tổng thống một lần, và vì thế ông phải ra “tranh cử” trở lại, tuy đơn độc, nhưng chắc ăn, và rồi ông vẫn là người chủ của Điện Cẩm Linh như cũ.

Thời gian gần đây hiện tượng sư Thích Minh Tuệ tu theo hạnh Đầu Đà đi bộ từ Nam chí Bắc đã được quần chúng đủ mọi thành phần ngưỡng mộ. Họ chờ đón sư ở dọc đường, cúi đầu hoặc quỳ xuống lòng đường để đảnh lễ, tặng đồ ăn thức uống, có khi tháp tùng sư một đoạn đường dài. Có khi họ tụ tập quanh sư tại nơi nghỉ chân, có khi là nghĩa địa, một ngôi nhà hoang, hoặc dưới tàng cây, ngồi quanh sư để nghe sư thuyết pháp hoặc vấn hỏi một số vấn đề.

Hiện tượng ông Minh Tuệ một lần nữa nhắc cho ta biết rằng cũng như trong căn nhà đóng kín, chúng ta sẽ không thấy được gì, nhưng chỉ cần một tia sáng lọt vào, lập tức thấy bụi bặm nhảy múa đảo điên. Bên dưới các bài viết thể hiện lòng tôn trọng của tôi đối với một vị tu sĩ, có một số bình luận nhận định về người tu hành, như “Không lao động đóng góp cho xã hội, cả đời cũng chưa từng làm việc gì tốt... Đạo đức xã hội bị lệch lạc cũng từ đây mà ra”, hay “Lao động tạo ra của cải để giúp người khác thì tốt hơn là lối khổ hạnh vô ích”, v.v.

Trước mắt người dân Mỹ hiện nay là cuộc bầu cử tổng thống sẽ diễn ra chưa đến bảy tháng nữa giữa hai ông Joe Biden và Donald Trump. Hai người đều là tổng thống – một người đương nhiệm, một người cựu. Và trong đầu của mỗi người dân, đương nhiên có hai câu hỏi lớn. Một câu dễ trả lời, một câu làm người ta mất ăn mất ngủ.

Sáng ngày 13-4, Iran đã cho trực thăng quân đội ngăn chận và đánh lấy một chiếc tàu chở hàng của Do Thái đang băng qua Eo biển Hormuz thuộc hải phận quốc tế. Cũng trong tối ngày hôm đó, lần đầu tiên, Iran thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào lãnh thổ Israel bằng máy bay không người lái, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo.  Iran đã phóng hơn 300 máy bay không người lái và tên lửa về phía Israel,  Theo BBC: “Vào giữa đêm thứ Bảy, cảnh báo không kích đã vang lên ở Israel. Người dân được kêu gọi tìm nơi trú ẩn, trong khi tiếng nổ vang lên khi lực lượng phòng không được kích hoạt.  Các cuộc đánh chặn thắp sáng bầu trời đêm ở một số nơi trên khắp đất nước, với nhiều máy bay không người lái và tên lửa bị Israel và các đồng minh bắn hạ trước khi tới lãnh thổ Israel. Thậm chí còn được cho là có ít nhất một trường hợp tên lửa đạn đạo bị bắn hạ bên ngoài bầu khí quyển Trái đất. Ít nhất chín quốc gia đã tham gia vào việc leo thang quân sự - với các tên lửa được bắn từ Iran, Iraq, Syria và Yemen và bị Israel, Mỹ, Anh và Jordan bắn hạ quân đội Israel cho biết hôm Chủ nhật. Người phát ngôn quân đội, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari cho biết trong một tuyên bố trên truyền hình rằng cuộc tấn công bao gồm 170 máy bay không người lái và 30 tên lửa hành trình, không có tên lửa nào xâm nhập vào lãnh thổ Israel và ít nhất 110 tên lửa đạn đạo, trong đó một số lượng nhỏ đã tới Israel. Khoảng cách ngắn nhất từ ​​Iran đến Israel là khoảng 1.000km (620 dặm) qua Iraq, Syria và Jordan”.

 Ảnh HT Thích Trí Quang / Lời Dẫn Nhập của Ngô Thế Vinh: Đã 44 năm sau cuộc chiến tranh Việt Nam, vẫn còn những câu hỏi chưa có lời giải đáp. Chỉ riêng tên tuổi Thích Trí Quang đã gây ra rất nhiều tranh cãi. (1) Có nhiều nhãn hiệu gán cho ông: với một số người Việt chống Cộng thì cả quyết Thích Trí Quang là Cộng Sản đội lốt tu hành hoạt động với sự chỉ đạo của Hà Nội; nhưng ngay với giới chức Cộng Sản cũng đã từng coi Trí Quang là một loại CIA chiến lược; còn theo tài liệu giải mật của CIA thì đánh giá Trí Quang không phải Cộng Sản, mà là một nhà tu hành đấu tranh cho hòa bình và muốn sớm chấm dứt chiến tranh.

Thời hiện đại đầy rẫy những tin giả, sự thật nửa vời và âm mưu... với những liên kết, quan hệ bí mật chồng chéo. Nhờ internet chúng phổ cập trong đại chúng, không như trước đây chỉ có một số người biết. Mạng lưới thông tin như mớ bòng bong làm người ta nghi ngờ, lo âu, không chắc thật giả. Và thuyết âm mưu tràn lan. Có thể bảo đây là Thời Đại Thông Tin Sai Lệch, Thời Đại Thuyết Âm Mưu.

Không phải để người dân biết “ai thắng ai”, mà để ngưởi ta hiểu, qua lá phiếu của họ, người dân Mỹ ngày nay như thế nào!

Bây giờ đã là giữa tháng một, hai tuần sau khi chúng ta đón Tết dương lịch 2024 trên đất khách quê người. Và nay năm ta sắp hết, Tết ta sắp đến. Nhớ một thời mấy chục năm trước, còn sống trên quê nhà, khi Tết đến còn ông bà, còn cha mẹ, còn bà con, còn bạn bè, còn láng giềng, ta chỉ nhìn quãng đường dài trước mắt đến mức tưởng như không có ý niệm về thời gian. Nay thì quãng đường dài đó đã để lại sau lưng. Bao nhiêu chặng đường đã đi qua may lắm chỉ lãng đãng trong tâm trí: những năm tiểu học từ Huế vào Cầu Kho-Saigon lên Dalat rồi trở lại Tân Định-Saigon; thời trung học vất vả từ Tân Định (Trần Lục) lên Chợ Lớn (Chu Văn An), rồi đại học bon chen và thư nhàn từ trong nước ra nước ngoài; ngày tháng tại quân trường Thủ Đức và lăn lộn giữa nghiệp dĩ ngồi máy (viết báo) và công chức…

Thượng nghị sĩ Joe Manchin (Dân Chủ-West Virginia) cho biết trong một video tuyên bố nghỉ hưu: “Sự chia rẽ ngày càng tăng giữa Đảng Dân Chủ và Đảng Cộng Hòa đang làm tê liệt Quốc Hội và làm trầm trọng thêm các vấn đề của đất nước chúng ta”. Dân biểu Dan Kildee (Dân Chủ - Michigan) nói: “Đây là giai đoạn cực đoan nhất trong thời gian tại Quốc hội vì sự hỗn loạn tuyệt đối và thiếu bất kỳ cam kết nghiêm túc nào đối với việc quản trị hiệu quả. Sự hy sinh tất cả chúng ta đang chịu để có mặt ở Washington, để chứng kiến ​​​​sự hỗn loạn này, thật khó có được.”

Santos đúng là một người “tuổi trẻ tài cao”. Chưa đến 35 tuổi, anh ta đã “đơn thương độc mã” đắc cử vào Hạ Viện liên bang, nhiệm kỳ bắt đầu từ tháng giêng năm nay. Tiểu bang New York của anh ta chẳng phải là nơi dễ ăn cho người Cộng Hòa, nhất là vì New York vẫn được xem là một tiểu bang nổi tiếng đông dân và đa chủng, một thành trì của đảng Dân Chủ, và trình độ cử tri ở đó chẳng phải “ù ù cạc cạc”. Có lẽ cử tri thuộc địa phận của anh ta đặc biệt, thuộc dòng “dân tộc Cơ Đốc bạch chủng thượng đẳng” chăng? Tại sao đảng Cộng Hòa lại đề cử anh ta, và  tại sao Santos lại thắng cử được ở nơi này, đó chẳng phải là một câu hỏi dễ giải đáp, ngay cả cử tri ở đó cũng chỉ nhìn nhau, chưa chắc trả lời được. Santos tiền tài không có, tài năng càng không, thế lực cũng không, chỉ có mỗi một chiêu bài MAGA để theo đuổi danh vọng. Chẳng lẽ như thế cũng là đủ rồi?

Trong mùa Halloween năm nay, chúng ta có thể ghi nhận sự hưng thịnh của nền kinh tế đã làm cho ngày lễ hội 31/10 đặc biệt khởi sắc – thậm chí người ta không mấy quan tâm đến sự trở lại của COVID-19. “Phố phường chật hẹp, người đông đúc” – mượn lời Tú Xương, nhà cửa được trang hoàng “ma quỷ hoành tráng”; trong buổi chiều tối, trẻ em lũ lượt đi khắp xóm với trang phục Halloween cầu kỳ hơn, kinh dị hơn, và nhà nhà mở cửa để vui vẻ đón nhận câu hỏi “Trick or Treat” và phát kẹo cho cả trẻ lẫn người lớn đi theo.

Khi nói đến nạn bạo lực súng đạn ở Mỹ, mùa lễ hội Halloween năm nay chắc chắn phải đi vào lịch sử đất nước với biến cố thảm sát tối ngày thứ tư 25-10 tại thành phố nhỏ Lewiston thuộc tiểu bang Maine, khi một người vốn là thành viên của Lực lượng Quân Trừ bị đã xách cây AR-15 (một cây súng tác chiến chúng ta người Việt đã quen biết dưới tên M-16 từ thời chiến tranh Việt Nam), đến một sân chơi bowling và sau đó là một quán ăn, bắn chết 18 người (trong đó có một trẻ 14 tuổi) và gây trọng thương cho 13 người.